SPIS TREŚCI
ZBIGNIEW WILCZEK, MARIA KAMIONKA — Szata roślinna rezerwatu „Lipowska” w Beskidzie Żywieckim i jej znaczenie w ochronie przyrody
MAREK DREWNIK, ŁUKASZ MUSIELOK, MATEUSZ STOLARCZYK, WOJCIECH SZYMAŃSKI, ANTONI ZIĘBA, TOMASZ ZWIJACZ-KOZICA — Zróżnicowanie gleb w obrębie leśnych powierzchni badawczych Tatrzańskiego Parku Narodowego (Tatry Zachodnie)
DARIUSZ WOJDAN — Herpetofauna Sulejowskiego Parku Krajobrazowego
NOTATKI FLORYSTYCZNE, FAUNISTYCZNE I MYKOBIOTYCZNE
SŁAWOMIR WRÓBEL, ANTONI ZIĘBA — Aktualne informacje na temat rozmieszczenia wierzby szwajcarskiej (Salix helvetica Vill.) w Tatrzańskim Parku Narodowym
KRONIKA
PIOTR BAJKO — W 125. rocznicę urodzin prof. dra hab. Jana Jerzego Karpińskiego (1896-1965)
PIOTR DASZKIEWICZ, TOMASZ SAMOJLIK, AURIKA RIČKIENĖ, ANASTASIA FEDOTOVA — Puszcza Białowieska i żubry w „Przeglądzie Myśliwskim i Łowiectwie Polskim”
ŁUKASZ TYBURSKI — Puszcza Kampinoska w latach 1914-1938
Szata roślinna rezerwatu „Lipowska”
w Beskidzie Żywieckim i jej znaczenie w ochronie przyrody
STRESZCZENIE
Rezerwat przyrody „Lipowska” to najmłodszy rezerwat utworzony na terenie Be skidu Żywieckiego. Obejmuje szczytowe spłaszczenie oraz północno-zachodnie i południowo-wschodnie stoki masywu Lipowskiego Wierchu oraz Rysianki. Głównym powodem jego powołania była ochrona górnoreglowego boru świerkowego oraz torfowisk z systemem oczek wodnych oraz bogactwem występującej tam flory i fauny. W wyniku badań terenowych prowadzonych w sezonie wegetacyjnym w 2019 roku stwierdzono występowanie 15 zbiorowisk roślinnych, w tym 2 zbiorowiska leśne oraz 13 zbiorowisk nieleśnych. Zidentyfikowano liczne rośliny oraz zbiorowiska objęte ochroną krajową, a także mające istotne znaczenie dla Wspólnoty. Na badanym obszarze stwierdzono obecność 18 gatunków objętych ochroną częściową oraz jeden gatunek objęty ochroną ścisłą, którym jest Polystichum aculeatum. Na opisywanym terenie widoczne jest znaczne zróżnicowanie florystyczne wynikające z urozmaiconej rzeźby terenu, warunków klimatycznych oraz wysokości n.p.m. Szata roślinna rezerwatu „Lipowska” posiada wysoką wartość́ przyrodniczą, dzięki czemu rezerwat ten ma istotne znaczenie dla ochrony przyrody w Europie.
Zróżnicowanie gleb w obrębie leśnych powierzchni badawczych
Tatrzańskiego Parku Narodowego (Tatry Zachodnie)
STRESZCZENIE
Na leśnych powierzchniach badawczych Tatrzańskiego Parku Narodowego rozmieszczonych w regularnej siatce 500 x 500 m w Tatrach Zachodnich przeprowadzono badania gleboznawcze. Udokumentowały one bardzo duże zróżnicowanie gleb i warunków siedliskowych, które one tworzą. Najbardziej liczne były utwory należące do rzędu gleb brunatnoziemnych (169 profili) i gleb bielicoziemnych (103 profile), a następnie do rzędu gleb czarnoziemnych (72 profile) i rzędu gleb słabo ukształtowanych (47 profili). Najmniej liczne były utwory należące do rzędu gleb organicznych (26 profili) oraz gleb glejoziemnych (15 profili). W wielu przypadkach szczegółowa informacja, którą uzyskano różniła się od dotychczas dostępnych danych przestrzennych. Pod względem właściwości chemicznych badane gleby różnicowały się wyraźnie na dwie grupy ze względu na materiał macierzysty (węglanowy i bezwęglanowy). Łączyła je natomiast powszechność cech wynikających z wpływu wysokogórskich warunków geomorfologicznych i klimatyczno-roślinnych, co przejawia się zwłaszcza w dużej zawartości materii organicznej (w tym materii słabo rozłożonej), płytkim i szkieletowym profilu oraz stałej tendencji do zakwaszania. Różnorodność utworów glebowych znajduje swoje odzwierciedlenie w aktualnej Systematyce gleb Polski, gdyż przewiduje ona wydzielenie jednostek taksonomicznych odpowiadających specyficznym utworom wysokogórskim (m.in. umbrisole, gleby ściółkowe).
Herpetofauna Sulejowskiego Parku Krajobrazowego
STRESZCZENIE
Obserwacje prowadzone były w latach 2019-2020 na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego. Położony w południowo-wschodniej części województwa łódzkiego Sulejowski Park Krajobrazowy utworzony został w celu ochrony południowej części Równiny Piotrkowskiej, doliny Pilicy i Jeziora Sulejowskiego. Park zajmuje powierzchnię 17.440 ha, zawierając m.in. 7 rezerwatów przyrody: Błogie (70 ha), Gaik (33 ha), Las Jabłoniowy (19 ha), Lubiaszów (203 ha), Meszcze (2 ha) i Twarda (23 ha) oraz Jaksonek (27 ha). Teren Sulejowskiego Parku Krajobrazowego zajmują zbiorowiska leśne, łąkowe, użytki rolne, cieki i zbiorniki wodne.
Występowanie płazów i gadów obserwowano w różnych biotopach, obejmujących lasy, łąki, szuwary i zbiorniki wodne. Badania miały na celu określenie występowania herpetofauny oraz ustalenie zagrożeń i warunków ochrony. Obserwowano występowanie 13 gatunków płazów i 5 gatunków gadów na 18 stanowiskach badawczych. Stwierdzono następujące gatunki: traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris L., traszka grzebieniasta Triturus cristatus Laur., kumak nizinny Bombina bombina L., grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus Laur., ropucha szara Bufo bufo L., ropucha paskówka Epidalea calamita Laur., ropucha zielona Bufotes viridis Laur., rzekotka drzewna Hyla arborea L., żaba wodna Pelophylax esculentus L., żaba jeziorkowa Pelophylax lessonae Cam., żaba śmieszka Pelophylax ridibundus Pall., żaba moczarowa Rana arvalis Nilss., żaba trawna Rana temporaria L., jaszczurka zwinka Lacerta agilis L., jaszczurka żyworodna Zootoca vivipara Jacquin, padalec zwyczajny Anguis fragilis L., zaskroniec zwyczajny Natrix natrix L. i żmija zygzakowata Vipera berus L. (Ryc. 1 i 2, Tab. 1).
Głównymi zagrożeniami są: wysychanie zbiorników, zanieczyszczenia wód, eutrofizacja, wiosenne wypalanie traw, turystyka i komunikacja.
NOTATKI FLORYSTYCZNE, FAUNISTYCZNE I MYKOBIOTYCZNE
Aktualne informacje na temat rozmieszczenia
wierzby szwajcarskiej (Salix helvetica Vill.)
w Tatrzańskim Parku Narodowym
STRESZCZENIE
Wierzba szwajcarska (Salix helvetica) to rzadki i zagrożony wyginięciem wysokogórski krzew, którego zasięg w Polsce ograniczony jest wyłącznie do Tatr. Dotychczas z obszaru Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN) opisano tylko cztery stanowiska tego gatunku. Podczas przeprowadzonych w ostatnim czasie badań terenowych potwierdzono większość z historycznych stanowisk wierzby szwajcarskiej. Ponadto odnaleziono trzy nowe lokalizacje tej rośliny. Populacja wierzby szwajcarskiej na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego liczy aktualnie 43 płaty krzewów, na sześciu stanowiskach, pokrywające łącznie ok. 400 m2. Rośnie ona na podłożu bezwapiennym, głównie w acydofilnych wysokogórskich murawach, traworoślach lub borówczyskach.
KRONIKA
W 125. rocznicę urodzin
prof. dra hab. Jana Jerzego Karpińskiego (1896-1965)
Puszcza Białowieska i żubry
w „Przeglądzie Myśliwskim i Łowiectwie Polskim”
STRESZCZENIE
Czasopismo łowieckie „Przegląd Myśliwski i Łowiectwo Polskie” ukazywało się przez cztery lata (1923-1926). Założycielem i redaktorem naczelnym był Julian Ejsmond, pisarz, historyk i działacz łowiecki. Pismo związane było z poznańskim środowiskiem myśliwych, wówczas skłóconym z warszawskimi organizacjami łowieckimi. Puszcza Białowieska, akcja restytucji żubrów oraz zagadnienia ochrony przyrody były częstymi tematami podejmowanymi przez autorów „Przeglądu”. Niniejszy artykuł jest próbą analizy tych artykułów w kontekście historycznym. Przypomniano polemiki towarzyszące początkom Białowieskiego Parku Narodowego oraz reintrodukcji żubrów w Białowieży i rolę poznańskiego zoo i towarzystw łowieckich w tej akcji, wreszcie artykuły dotyczące historii Puszczy. Analiza pozwoliła na zebranie wielu nieznanych dotąd szerzej informacji dotyczących ochrony przyrody w latach dwudziestych XX wieku.
Puszcza Kampinoska w latach 1914-1938
STRESZCZENIE
Od tysiącleci działalność człowieka w różny sposób wpływała na otaczającą go przyrodę. Oddziaływanie to szczególnie było widoczne w XX w., również na terenie Puszczy Kampinoskiej. Wydarzenia jakie miały miejsce w latach 1914 – 1938 wpłynęły istotnie na aktualny stan przyrody tego regionu. W tym okresie miała miejsce prawdopodobnie jedna z większych w historii dewastacja lasów Puszczy spowodowana nadmiernym pozyskaniem drewna podczas I Wojny Światowej, które było prowadzone przez okupanta. Do dynamicznie powstających wylesianych powierzchni przyczyniła się budowa kolei wąskotorowej, która ułatwiła transport drewna na obrzeża terenów leśnych.
Straty przyrodnicze próbowano minimalizować po roku 1918 poprzez wprowadzanie odpowiednich działań (zalesień) i przepisów prawnych związanych z gospodarowaniem lasów i ich ochroną. W tym czasie również starano się w sposób zorganizowany zapewnić drewno dla społeczeństwa i przemysłu, a niezbędne sortymenty przygotowywały lokalne tartaki. Tereny Puszczy były coraz częściej celem zorganizowanych wycieczek i spotkań turystycznych. W tym czasie powstały również pierwsze rezerwaty przyrody, które mogły się przyczynić do powołania w 1959 r. Kampinoskiego Parku Narodowego. Ze względu na położenie geograficzne teren Puszczy był również w kręgu zainteresowania Wojska Polskiego, co poskutkowało m.in. wybudowaniem Głównej Składnicy Uzbrojenia nr 1.
Wobec znacznej dewastacji lasów Puszczy Kampinoskiej kierunek prowadzonych działań w okresie II Rzeczpospolitej Polskiej był właściwy, ale ze względu na wydarzenia II Wojny Światowej, zbyt krótki dla przywrócenia właściwej i stabilnej struktury ekosystemów Puszczy Kampinoskiej.
ZBIGNIEW WILCZEK, MARIA KAMIONKA — Szata roślinna rezerwatu „Lipowska” w Beskidzie Żywieckim i jej znaczenie w ochronie przyrody
MAREK DREWNIK, ŁUKASZ MUSIELOK, MATEUSZ STOLARCZYK, WOJCIECH SZYMAŃSKI, ANTONI ZIĘBA, TOMASZ ZWIJACZ-KOZICA — Zróżnicowanie gleb w obrębie leśnych powierzchni badawczych Tatrzańskiego Parku Narodowego (Tatry Zachodnie)
DARIUSZ WOJDAN — Herpetofauna Sulejowskiego Parku Krajobrazowego
NOTATKI FLORYSTYCZNE, FAUNISTYCZNE I MYKOBIOTYCZNE
SŁAWOMIR WRÓBEL, ANTONI ZIĘBA — Aktualne informacje na temat rozmieszczenia wierzby szwajcarskiej (Salix helvetica Vill.) w Tatrzańskim Parku Narodowym
KRONIKA
PIOTR BAJKO — W 125. rocznicę urodzin prof. dra hab. Jana Jerzego Karpińskiego (1896-1965)
PIOTR DASZKIEWICZ, TOMASZ SAMOJLIK, AURIKA RIČKIENĖ, ANASTASIA FEDOTOVA — Puszcza Białowieska i żubry w „Przeglądzie Myśliwskim i Łowiectwie Polskim”
ŁUKASZ TYBURSKI — Puszcza Kampinoska w latach 1914-1938
Szata roślinna rezerwatu „Lipowska”
w Beskidzie Żywieckim i jej znaczenie w ochronie przyrody
STRESZCZENIE
Rezerwat przyrody „Lipowska” to najmłodszy rezerwat utworzony na terenie Be skidu Żywieckiego. Obejmuje szczytowe spłaszczenie oraz północno-zachodnie i południowo-wschodnie stoki masywu Lipowskiego Wierchu oraz Rysianki. Głównym powodem jego powołania była ochrona górnoreglowego boru świerkowego oraz torfowisk z systemem oczek wodnych oraz bogactwem występującej tam flory i fauny. W wyniku badań terenowych prowadzonych w sezonie wegetacyjnym w 2019 roku stwierdzono występowanie 15 zbiorowisk roślinnych, w tym 2 zbiorowiska leśne oraz 13 zbiorowisk nieleśnych. Zidentyfikowano liczne rośliny oraz zbiorowiska objęte ochroną krajową, a także mające istotne znaczenie dla Wspólnoty. Na badanym obszarze stwierdzono obecność 18 gatunków objętych ochroną częściową oraz jeden gatunek objęty ochroną ścisłą, którym jest Polystichum aculeatum. Na opisywanym terenie widoczne jest znaczne zróżnicowanie florystyczne wynikające z urozmaiconej rzeźby terenu, warunków klimatycznych oraz wysokości n.p.m. Szata roślinna rezerwatu „Lipowska” posiada wysoką wartość́ przyrodniczą, dzięki czemu rezerwat ten ma istotne znaczenie dla ochrony przyrody w Europie.
Zróżnicowanie gleb w obrębie leśnych powierzchni badawczych
Tatrzańskiego Parku Narodowego (Tatry Zachodnie)
STRESZCZENIE
Na leśnych powierzchniach badawczych Tatrzańskiego Parku Narodowego rozmieszczonych w regularnej siatce 500 x 500 m w Tatrach Zachodnich przeprowadzono badania gleboznawcze. Udokumentowały one bardzo duże zróżnicowanie gleb i warunków siedliskowych, które one tworzą. Najbardziej liczne były utwory należące do rzędu gleb brunatnoziemnych (169 profili) i gleb bielicoziemnych (103 profile), a następnie do rzędu gleb czarnoziemnych (72 profile) i rzędu gleb słabo ukształtowanych (47 profili). Najmniej liczne były utwory należące do rzędu gleb organicznych (26 profili) oraz gleb glejoziemnych (15 profili). W wielu przypadkach szczegółowa informacja, którą uzyskano różniła się od dotychczas dostępnych danych przestrzennych. Pod względem właściwości chemicznych badane gleby różnicowały się wyraźnie na dwie grupy ze względu na materiał macierzysty (węglanowy i bezwęglanowy). Łączyła je natomiast powszechność cech wynikających z wpływu wysokogórskich warunków geomorfologicznych i klimatyczno-roślinnych, co przejawia się zwłaszcza w dużej zawartości materii organicznej (w tym materii słabo rozłożonej), płytkim i szkieletowym profilu oraz stałej tendencji do zakwaszania. Różnorodność utworów glebowych znajduje swoje odzwierciedlenie w aktualnej Systematyce gleb Polski, gdyż przewiduje ona wydzielenie jednostek taksonomicznych odpowiadających specyficznym utworom wysokogórskim (m.in. umbrisole, gleby ściółkowe).
Herpetofauna Sulejowskiego Parku Krajobrazowego
STRESZCZENIE
Obserwacje prowadzone były w latach 2019-2020 na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego. Położony w południowo-wschodniej części województwa łódzkiego Sulejowski Park Krajobrazowy utworzony został w celu ochrony południowej części Równiny Piotrkowskiej, doliny Pilicy i Jeziora Sulejowskiego. Park zajmuje powierzchnię 17.440 ha, zawierając m.in. 7 rezerwatów przyrody: Błogie (70 ha), Gaik (33 ha), Las Jabłoniowy (19 ha), Lubiaszów (203 ha), Meszcze (2 ha) i Twarda (23 ha) oraz Jaksonek (27 ha). Teren Sulejowskiego Parku Krajobrazowego zajmują zbiorowiska leśne, łąkowe, użytki rolne, cieki i zbiorniki wodne.
Występowanie płazów i gadów obserwowano w różnych biotopach, obejmujących lasy, łąki, szuwary i zbiorniki wodne. Badania miały na celu określenie występowania herpetofauny oraz ustalenie zagrożeń i warunków ochrony. Obserwowano występowanie 13 gatunków płazów i 5 gatunków gadów na 18 stanowiskach badawczych. Stwierdzono następujące gatunki: traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris L., traszka grzebieniasta Triturus cristatus Laur., kumak nizinny Bombina bombina L., grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus Laur., ropucha szara Bufo bufo L., ropucha paskówka Epidalea calamita Laur., ropucha zielona Bufotes viridis Laur., rzekotka drzewna Hyla arborea L., żaba wodna Pelophylax esculentus L., żaba jeziorkowa Pelophylax lessonae Cam., żaba śmieszka Pelophylax ridibundus Pall., żaba moczarowa Rana arvalis Nilss., żaba trawna Rana temporaria L., jaszczurka zwinka Lacerta agilis L., jaszczurka żyworodna Zootoca vivipara Jacquin, padalec zwyczajny Anguis fragilis L., zaskroniec zwyczajny Natrix natrix L. i żmija zygzakowata Vipera berus L. (Ryc. 1 i 2, Tab. 1).
Głównymi zagrożeniami są: wysychanie zbiorników, zanieczyszczenia wód, eutrofizacja, wiosenne wypalanie traw, turystyka i komunikacja.
NOTATKI FLORYSTYCZNE, FAUNISTYCZNE I MYKOBIOTYCZNE
Aktualne informacje na temat rozmieszczenia
wierzby szwajcarskiej (Salix helvetica Vill.)
w Tatrzańskim Parku Narodowym
STRESZCZENIE
Wierzba szwajcarska (Salix helvetica) to rzadki i zagrożony wyginięciem wysokogórski krzew, którego zasięg w Polsce ograniczony jest wyłącznie do Tatr. Dotychczas z obszaru Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN) opisano tylko cztery stanowiska tego gatunku. Podczas przeprowadzonych w ostatnim czasie badań terenowych potwierdzono większość z historycznych stanowisk wierzby szwajcarskiej. Ponadto odnaleziono trzy nowe lokalizacje tej rośliny. Populacja wierzby szwajcarskiej na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego liczy aktualnie 43 płaty krzewów, na sześciu stanowiskach, pokrywające łącznie ok. 400 m2. Rośnie ona na podłożu bezwapiennym, głównie w acydofilnych wysokogórskich murawach, traworoślach lub borówczyskach.
KRONIKA
W 125. rocznicę urodzin
prof. dra hab. Jana Jerzego Karpińskiego (1896-1965)
Puszcza Białowieska i żubry
w „Przeglądzie Myśliwskim i Łowiectwie Polskim”
STRESZCZENIE
Czasopismo łowieckie „Przegląd Myśliwski i Łowiectwo Polskie” ukazywało się przez cztery lata (1923-1926). Założycielem i redaktorem naczelnym był Julian Ejsmond, pisarz, historyk i działacz łowiecki. Pismo związane było z poznańskim środowiskiem myśliwych, wówczas skłóconym z warszawskimi organizacjami łowieckimi. Puszcza Białowieska, akcja restytucji żubrów oraz zagadnienia ochrony przyrody były częstymi tematami podejmowanymi przez autorów „Przeglądu”. Niniejszy artykuł jest próbą analizy tych artykułów w kontekście historycznym. Przypomniano polemiki towarzyszące początkom Białowieskiego Parku Narodowego oraz reintrodukcji żubrów w Białowieży i rolę poznańskiego zoo i towarzystw łowieckich w tej akcji, wreszcie artykuły dotyczące historii Puszczy. Analiza pozwoliła na zebranie wielu nieznanych dotąd szerzej informacji dotyczących ochrony przyrody w latach dwudziestych XX wieku.
Puszcza Kampinoska w latach 1914-1938
STRESZCZENIE
Od tysiącleci działalność człowieka w różny sposób wpływała na otaczającą go przyrodę. Oddziaływanie to szczególnie było widoczne w XX w., również na terenie Puszczy Kampinoskiej. Wydarzenia jakie miały miejsce w latach 1914 – 1938 wpłynęły istotnie na aktualny stan przyrody tego regionu. W tym okresie miała miejsce prawdopodobnie jedna z większych w historii dewastacja lasów Puszczy spowodowana nadmiernym pozyskaniem drewna podczas I Wojny Światowej, które było prowadzone przez okupanta. Do dynamicznie powstających wylesianych powierzchni przyczyniła się budowa kolei wąskotorowej, która ułatwiła transport drewna na obrzeża terenów leśnych.
Straty przyrodnicze próbowano minimalizować po roku 1918 poprzez wprowadzanie odpowiednich działań (zalesień) i przepisów prawnych związanych z gospodarowaniem lasów i ich ochroną. W tym czasie również starano się w sposób zorganizowany zapewnić drewno dla społeczeństwa i przemysłu, a niezbędne sortymenty przygotowywały lokalne tartaki. Tereny Puszczy były coraz częściej celem zorganizowanych wycieczek i spotkań turystycznych. W tym czasie powstały również pierwsze rezerwaty przyrody, które mogły się przyczynić do powołania w 1959 r. Kampinoskiego Parku Narodowego. Ze względu na położenie geograficzne teren Puszczy był również w kręgu zainteresowania Wojska Polskiego, co poskutkowało m.in. wybudowaniem Głównej Składnicy Uzbrojenia nr 1.
Wobec znacznej dewastacji lasów Puszczy Kampinoskiej kierunek prowadzonych działań w okresie II Rzeczpospolitej Polskiej był właściwy, ale ze względu na wydarzenia II Wojny Światowej, zbyt krótki dla przywrócenia właściwej i stabilnej struktury ekosystemów Puszczy Kampinoskiej.
CONTENTS
ZBIGNIEW WILCZEK, MARIA KAMIONKA — The vegetation of the Lipowska Nature Reserve in the Beskids Żywiecki Mountains and the role of this vegetation in the protection of nature
MAREK DREWNIK, ŁUKASZ MUSIELOK, MATEUSZ STOLARCZYK, WOJCIECH SZYMAŃSKI, ANTONI ZIĘBA, TOMASZ ZWIJACZ-KOZICA — Soil diversity in forest research plots in the Tatra National Park (Western Tatras)
DARIUSZ WOJDAN — Herpetofauna of the Sulejowski Landscape Park
SHORT FLORISTIC, FAUNISTIC AND MICOBIOTIC NOTES
SŁAWOMIR WRÓBEL, ANTONI ZIĘBA — Notes on the distribution of Swiss willow (Salix helvetica Vill.) in the Tatra National Park
CHRONICLE
PIOTR BAJKO — On the 125th anniversary of the birth of Prof. Dr hab. Jan Jerzy Karpinski (1896-1965)
PIOTR DASZKIEWICZ, TOMASZ SAMOJLIK, AURIKA RIČKIENĖ, ANASTASIA FEDOTOVA — Białowieża Primeval Forest and European bison in “Przegląd Myśliwski i Łowiectwo Polskie”
ŁUKASZ TYBURSKI — Kampinos Forest between 1914-1938
The vegetation of the Lipowska Nature Reserve
in the Beskids Żywiecki Mountains
and the role of this vegetation in the protection of nature
SUMMARY
The Lipowska Nature Reserve is the youngest reserve created in the Żywiec Beskids. It covers the peak flattening and the north-west and south-east slopes of the Lipowski Wierch and Rysianka massifs. The main reason for the establishment of this nature reserve was the protection of the subalpine spruce forest and peat bogs with a system of ponds, and the abundance of flora and fauna occurring there. As a result of the field research conducted in the growing season in 2019, 15 plant communities were found, including 2 forest communities and 13 non-forest communities. A large number of plants and communities under national protection, and of significant importance for the Community, have also been identified. In the studied area, 18 species under partial protection and one species, Polystichum aculeatum, which is under strict protection, were found. The described area has floral diversity resulting from the topography, climatic conditions and altitude. The Lipowska Nature Reserve has a high natural value. The vegetation of the Lipowska reserve has a natural value, which makes the reserve important for the protection of nature in Europe.
Soil diversity in forest research plots
in the Tatra National Park (Western Tatras)
SUMMARY
A soil survey was performed on forest research plots in the Tatra National Park in the Western Tatra area using a regular 500 x 500 m grid. As a result, a large diversity of soils determining growing conditions for plants was observed. Soils belonging to the order of brown earths and podzolic soils were the most numerous (169 and 103, respectively), while soils belonging to the order of black soils and weakly developed soils were more rare (72 and 47, respectively). Finally, 26 soils belonging to the order of organic soils and 15 soils belonging to the order of gleyzemic soils were identified in the studied area. Information obtained in the present study often differed from other available spatial data. The investigated soils were divided into two groups due to the chemical properties of the parent material (carbonates and non-carbonates). However, they also had some common features resulting from the effects of high-mountain geomorphology and climate- and vegetation-related factors, which were manifested especially in terms of a high content of organic matter (including poorly decomposed organic particulate matter), shallow profiles with a high content of rock fragments and a predictable tendency to undergo acidification. The diversity of the studied soils was assessed by using the current Soil Classification of Poland (2019), as it provides the designation of units that correspond well to a unique, high-mountain pedogenesis (including umbrisols and folisols).
Herpetofauna of the Sulejowski Landscape Park
SUMMARY
The observations were carried out in 2019-2020 in the area of the Sulejowski Landscape Park. The Sulejowski Lanscape Park was established in the south-eastern part of the Łódź Province to protect the southern part of the Piotrków Plain, Pilica Valley and Sulejów Lake. It covers an area of 17,440 ha and holds 7 nature reserves: Błogie (70 ha), Gaik (33 ha), Las Jabłoniowy (19 ha), Lubiaszów (203 ha), Meszcze (2 ha), Twarda (23 ha) and Jaksonek (27 ha). The area of the Sulejowski Lanscape Park covers forest communities, meadows, agricultural lands, watercourses and ponds.
Amphibians and reptiles were found in different biotopes, including forests, meadows, rushes and ponds. The research included an inventory of herpetofauna and the identification of threats, along with determining the necessary protection measures. As a result, 13 species of amphibians and 5 species of reptiles were found in 18 research localities. The following species were found: smooth newt Lissotriton vulgaris L., great crested newt Triturus cristatus Laur., Bombina bombina L., common spadefoot toad Pelobates fuscus Laur., common toad Bufo bufo L., natterjack toad Epidalea calamita Laur., European green toad Bufotes viridis Laur., European tree frog Hyla arborea L., edible frog Pelophylax esculentus L., pool frog Pelophylax lessonae Cam., marsh frog Pelophylax ridibundus Pall., moor frog Rana arvalis Nilss., common frog Rana temporaria L., sand lizard Lacerta agilis L., viviparous lizard Zootoca vivipara Jacquin, slow worm Anguis fragilis L., grass snake Natrix natrix L., and common European adder Vipera berus L. (Fig. 1 and 2, Tab. 1).
The main threats to amphibians and reptiles in this area include the drying out of water bodies, water pollution, eutrophication, spring grass burning, tourism and road communication.
SHORT FLORISTIC, FAUNISTIC AND MICOBIOTIC NOTES
Notes on the distribution of Swiss willow (Salix helvetica Vill.)
in the Tatra National Park
SUMMARY
Salix helvetica is a rare and endangered species of alpine shrub, limited in Poland only to the Tatra Mountains (Kaźmierczkowa et al. 2016). Hitherto, it was described only from four localities in the Polish Tatra National Park (TNP). Recent studies confirmed most of its historical localities. Furthermore, we found three new places of occurrence of Swiss willow in the TNP. The current population of this species reaches 43 patches of shrubs, distributed on six localities and covering ca. 400 m2. Salix helvetica grows in the Tatra Mountains on siliceous habitats, representing alpine and subalpine acidophilous swards, tall-grass vegetation and dwarf scrubs of Vaccinium myrtillus.
CHRONICLE
On the 125th anniversary
of the birth of Prof. Dr hab. Jan Jerzy Karpinski (1896-1965)
Białowieża Primeval Forest and European bison
in “Przegląd Myśliwski i Łowiectwo Polskie”
SUMMARY
The hunting magazine “Przegląd Myśliwski i Łowiectwo Polskie” was published for four years (1923-1926). Its founder and editor-in-chief was a writer, historian and hunting activist Julian Ejsmond. The journal was connected with Poznań’s hunting society, which, at that time, was conflicted with hunting organizations in Warsaw. Białowieża Primeval Forest, the restitution of European bison and nature protection problems were often taken up by authors of “Przegląd”. This paper is an attempt at analysing these topics in the historical context. The polemic connected with the beginning of the Białowieża National Park, the reintroduction of European bison in Białowieża and the role of Poznań zoo and hunting societies in this initiative along with articles concerning the history of the Forest were discussed. The analysis allowed to uncover several unknown facts concerning nature protection in the 1920s.
Kampinos Forest between 1914-1938
SUMMARY
For thousands of years the human activity has impacted the surrounding natural world in a different way. This influence was especially visible in the 20th century, as well as in Kampinos Forest. The events between 1914 and 1938 had a significant impact on the state of the nature in that region. Probably one of the greatest devastations of Kampinos Forest took place in that period, caused by excessive wood acquisition conducted by the occupant during World War I. Also, the construction of a narrow-gauge railway, enabling wood transport to the outskirts of forest areas, contributed to the dynamic deforestation of the area.
After 1918 there was an attempt to minimize the losses in nature by introducing appropriate activities (forestation) and laws connected with forest management and forest protection. At that time efforts were also made to ensure organized deliveries of wood to society and industry, and the necessary wood grades were prepared by local sawmills. Kampinos Forest was becoming a frequent tourist trip destination. At that time the first nature reserves were also created, which could have contributed to the constitution of the Kampinos National Park in 1959. Because of its geographical location, the Forest was also in the scope of interest of the Polish Armed Forces, which, among other things, led to the building of the Main Armament Depot No. 1 (Główna Składnica Uzbrojenia nr 1).
In view of the significant degree of Kampinos Forest devastation, the direction of activities conducted in the Second Polish Republic was appropriate, however, because of the events of World War II, they were too short to reinstate an appropriate and stable structure in the Kampinos Forest ecosystems.
ZBIGNIEW WILCZEK, MARIA KAMIONKA — The vegetation of the Lipowska Nature Reserve in the Beskids Żywiecki Mountains and the role of this vegetation in the protection of nature
MAREK DREWNIK, ŁUKASZ MUSIELOK, MATEUSZ STOLARCZYK, WOJCIECH SZYMAŃSKI, ANTONI ZIĘBA, TOMASZ ZWIJACZ-KOZICA — Soil diversity in forest research plots in the Tatra National Park (Western Tatras)
DARIUSZ WOJDAN — Herpetofauna of the Sulejowski Landscape Park
SHORT FLORISTIC, FAUNISTIC AND MICOBIOTIC NOTES
SŁAWOMIR WRÓBEL, ANTONI ZIĘBA — Notes on the distribution of Swiss willow (Salix helvetica Vill.) in the Tatra National Park
CHRONICLE
PIOTR BAJKO — On the 125th anniversary of the birth of Prof. Dr hab. Jan Jerzy Karpinski (1896-1965)
PIOTR DASZKIEWICZ, TOMASZ SAMOJLIK, AURIKA RIČKIENĖ, ANASTASIA FEDOTOVA — Białowieża Primeval Forest and European bison in “Przegląd Myśliwski i Łowiectwo Polskie”
ŁUKASZ TYBURSKI — Kampinos Forest between 1914-1938
The vegetation of the Lipowska Nature Reserve
in the Beskids Żywiecki Mountains
and the role of this vegetation in the protection of nature
SUMMARY
The Lipowska Nature Reserve is the youngest reserve created in the Żywiec Beskids. It covers the peak flattening and the north-west and south-east slopes of the Lipowski Wierch and Rysianka massifs. The main reason for the establishment of this nature reserve was the protection of the subalpine spruce forest and peat bogs with a system of ponds, and the abundance of flora and fauna occurring there. As a result of the field research conducted in the growing season in 2019, 15 plant communities were found, including 2 forest communities and 13 non-forest communities. A large number of plants and communities under national protection, and of significant importance for the Community, have also been identified. In the studied area, 18 species under partial protection and one species, Polystichum aculeatum, which is under strict protection, were found. The described area has floral diversity resulting from the topography, climatic conditions and altitude. The Lipowska Nature Reserve has a high natural value. The vegetation of the Lipowska reserve has a natural value, which makes the reserve important for the protection of nature in Europe.
Soil diversity in forest research plots
in the Tatra National Park (Western Tatras)
SUMMARY
A soil survey was performed on forest research plots in the Tatra National Park in the Western Tatra area using a regular 500 x 500 m grid. As a result, a large diversity of soils determining growing conditions for plants was observed. Soils belonging to the order of brown earths and podzolic soils were the most numerous (169 and 103, respectively), while soils belonging to the order of black soils and weakly developed soils were more rare (72 and 47, respectively). Finally, 26 soils belonging to the order of organic soils and 15 soils belonging to the order of gleyzemic soils were identified in the studied area. Information obtained in the present study often differed from other available spatial data. The investigated soils were divided into two groups due to the chemical properties of the parent material (carbonates and non-carbonates). However, they also had some common features resulting from the effects of high-mountain geomorphology and climate- and vegetation-related factors, which were manifested especially in terms of a high content of organic matter (including poorly decomposed organic particulate matter), shallow profiles with a high content of rock fragments and a predictable tendency to undergo acidification. The diversity of the studied soils was assessed by using the current Soil Classification of Poland (2019), as it provides the designation of units that correspond well to a unique, high-mountain pedogenesis (including umbrisols and folisols).
Herpetofauna of the Sulejowski Landscape Park
SUMMARY
The observations were carried out in 2019-2020 in the area of the Sulejowski Landscape Park. The Sulejowski Lanscape Park was established in the south-eastern part of the Łódź Province to protect the southern part of the Piotrków Plain, Pilica Valley and Sulejów Lake. It covers an area of 17,440 ha and holds 7 nature reserves: Błogie (70 ha), Gaik (33 ha), Las Jabłoniowy (19 ha), Lubiaszów (203 ha), Meszcze (2 ha), Twarda (23 ha) and Jaksonek (27 ha). The area of the Sulejowski Lanscape Park covers forest communities, meadows, agricultural lands, watercourses and ponds.
Amphibians and reptiles were found in different biotopes, including forests, meadows, rushes and ponds. The research included an inventory of herpetofauna and the identification of threats, along with determining the necessary protection measures. As a result, 13 species of amphibians and 5 species of reptiles were found in 18 research localities. The following species were found: smooth newt Lissotriton vulgaris L., great crested newt Triturus cristatus Laur., Bombina bombina L., common spadefoot toad Pelobates fuscus Laur., common toad Bufo bufo L., natterjack toad Epidalea calamita Laur., European green toad Bufotes viridis Laur., European tree frog Hyla arborea L., edible frog Pelophylax esculentus L., pool frog Pelophylax lessonae Cam., marsh frog Pelophylax ridibundus Pall., moor frog Rana arvalis Nilss., common frog Rana temporaria L., sand lizard Lacerta agilis L., viviparous lizard Zootoca vivipara Jacquin, slow worm Anguis fragilis L., grass snake Natrix natrix L., and common European adder Vipera berus L. (Fig. 1 and 2, Tab. 1).
The main threats to amphibians and reptiles in this area include the drying out of water bodies, water pollution, eutrophication, spring grass burning, tourism and road communication.
SHORT FLORISTIC, FAUNISTIC AND MICOBIOTIC NOTES
Notes on the distribution of Swiss willow (Salix helvetica Vill.)
in the Tatra National Park
SUMMARY
Salix helvetica is a rare and endangered species of alpine shrub, limited in Poland only to the Tatra Mountains (Kaźmierczkowa et al. 2016). Hitherto, it was described only from four localities in the Polish Tatra National Park (TNP). Recent studies confirmed most of its historical localities. Furthermore, we found three new places of occurrence of Swiss willow in the TNP. The current population of this species reaches 43 patches of shrubs, distributed on six localities and covering ca. 400 m2. Salix helvetica grows in the Tatra Mountains on siliceous habitats, representing alpine and subalpine acidophilous swards, tall-grass vegetation and dwarf scrubs of Vaccinium myrtillus.
CHRONICLE
On the 125th anniversary
of the birth of Prof. Dr hab. Jan Jerzy Karpinski (1896-1965)
Białowieża Primeval Forest and European bison
in “Przegląd Myśliwski i Łowiectwo Polskie”
SUMMARY
The hunting magazine “Przegląd Myśliwski i Łowiectwo Polskie” was published for four years (1923-1926). Its founder and editor-in-chief was a writer, historian and hunting activist Julian Ejsmond. The journal was connected with Poznań’s hunting society, which, at that time, was conflicted with hunting organizations in Warsaw. Białowieża Primeval Forest, the restitution of European bison and nature protection problems were often taken up by authors of “Przegląd”. This paper is an attempt at analysing these topics in the historical context. The polemic connected with the beginning of the Białowieża National Park, the reintroduction of European bison in Białowieża and the role of Poznań zoo and hunting societies in this initiative along with articles concerning the history of the Forest were discussed. The analysis allowed to uncover several unknown facts concerning nature protection in the 1920s.
Kampinos Forest between 1914-1938
SUMMARY
For thousands of years the human activity has impacted the surrounding natural world in a different way. This influence was especially visible in the 20th century, as well as in Kampinos Forest. The events between 1914 and 1938 had a significant impact on the state of the nature in that region. Probably one of the greatest devastations of Kampinos Forest took place in that period, caused by excessive wood acquisition conducted by the occupant during World War I. Also, the construction of a narrow-gauge railway, enabling wood transport to the outskirts of forest areas, contributed to the dynamic deforestation of the area.
After 1918 there was an attempt to minimize the losses in nature by introducing appropriate activities (forestation) and laws connected with forest management and forest protection. At that time efforts were also made to ensure organized deliveries of wood to society and industry, and the necessary wood grades were prepared by local sawmills. Kampinos Forest was becoming a frequent tourist trip destination. At that time the first nature reserves were also created, which could have contributed to the constitution of the Kampinos National Park in 1959. Because of its geographical location, the Forest was also in the scope of interest of the Polish Armed Forces, which, among other things, led to the building of the Main Armament Depot No. 1 (Główna Składnica Uzbrojenia nr 1).
In view of the significant degree of Kampinos Forest devastation, the direction of activities conducted in the Second Polish Republic was appropriate, however, because of the events of World War II, they were too short to reinstate an appropriate and stable structure in the Kampinos Forest ecosystems.