„PNRP” 40(1) – 2021 r.

SPIS TREŚCI

JAN K. KOWALCZYK, TADEUSZ KURZAC — Stan poznania żądłówek (Hymenoptera, Aculeata) Bolimowskiego Parku Krajobrazowego
ANDRZEJ KOWNACKI — Fauna bezkręgowców w ekosystemach wodnych Rezerwatu Przyrody Bembeńskie (Orawa, Polska Południowa)
DARIUSZ WOJDAN — Herpetofauna Doliny Bobrzy
MARCIN MANDZIAK, PIOTR WILNIEWCZYC, MACIEJ WACHECKI, PIOTR DĘBOWSKI — Zimowanie ptaków w lasach mieszanych Świętokrzyskiego Parku Narodowego

NOTATKI FLORYSTYCZNE, FAUNISTYCZNE I MYKOBIOTYCZNE
TOMASZ WÓJCIK — Nowe stanowisko Ophioglossum vulgatum L. na Pogórzu Bukowskim (Karpaty Zachodnie)
JERZY BOROWSKI, DAWID MARCZAK — Buczowate (Xiphydriidae) Kampinoskiego Parku Narodowego (Hymenoptera, Symphyta)

KRONIKA
PIOTR BAJKO — Swoje życie poświęcił białowieskim żubrom. W 40. rocznicę śmierci strażnika-hodowcy Piotra Pilucika
PIOTR DASZKIEWICZ, TOMASZ SAMOJLIK, AURIKA RIČKIENĖ, ANASTASIA FEDOTOVA — Reintrodukcja i ochrona bobrów w II Rzeczypospolitej w świetle artykułów z prasy przyrodniczej i łowieckiej


Stan poznania żądłówek (Hymenoptera, Aculeata)
Bolimowskiego Parku Krajobrazowego

STRESZCZENIE

W pracy podano informacje o 38. gatunkach żądłówek nie wykazywanych dotychczas z terenu Bolimowskiego Parku Krajobrazowego (Chrysididae – 1, Sapygidae – 1, Vespidae – 3, Crabronidae – 33) oraz nowych stanowiskach dla 95. gatunków. Na podstawie danych z piśmiennictwa i materiałów niepublikowanych, w BPK wykazano łącznie 334 gatunki żądłówek, co stanowi 30,2% fauny krajowej Aculeata. Do lepiej poznanych rodzin należą: Vespidae, Pompilidae, Crabronidae oraz grupa Apiformes.
W zgrupowaniu żądłówek Parku 62 gatunki (18,5%) mają status zagrożonych. Największy ich udział stwierdzono w rodzinach Chrysididae (12 gatunków) i Crabronidae (14). W grupie taksonów zagrożonych na szczególną uwagę zasługują trzy gatunki z "Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Bezkręgowce": Scolia hirta, Tachysphex fulvitarsis i Amegila quadrifasciata. Do innych gatunków o wysokim stopniu zagrożenia w Polsce należą: Sphecodes marginatus (kategoria EX), Chrysis sexdentata (CR) i Arachnospila wesmaeli (EN).
Dwanaście gatunków Aculeata stwierdzonych w BPK, objętych jest ochroną gatunkową częściową. Należą do nich: Formica polyctena, Anthophora plumipes, Bombus hortorum, B. hypnorum, B. lapidarius, B. lucorum, B. pascuorum, B. pratorum, B. ruderarius, B. subterraneus, B. sylvarum i B. terrestris.

 

Fauna bezkręgowców w ekosystemach wodnych
Rezerwatu Przyrody Bembeńskie (Orawa, Polska Południowa)

STRESZCZENIE

Potoki spływające z południowych zboczy masywu Babiej Góry są dopływami Czarnej Orawy i znajdują się w dorzeczu Dunaju, zlewisku Morza Czarnego. Na tym obszarze, który jest polską częścią Orawy, utworzono Rezerwat Przyrody Bembeńskie (Ryc. 1). Rezerwat został powołany celem ochrony stanowiska świerczyny bagiennej z olszą czarną i szarą oraz subalpejskich gatunków ziołoroślowych, a także ochrony potoku Bębeńskiego, który przepływa przez rezerwat. Celem badań było określenie składu fauny bezkręgowców wodnych w Rezerwacie Przyrody Bembeńskie.
Próby zbierano czterokrotnie w latach 2003/2004 w potok Bębeńskim (stanowisko 1 i 2), bezimiennym okresowym potoczku (stanowisko 3) i źródle helokrenowym (stanowisko 4). W badanych ekosystemach wodnych stwierdzono 100 taksonów (Tab. 1). Szereg gatunków znalezionych w wodach Rezerwatu Bembeńskie znajduje się na „Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce”. Na szczególną uwagę zasługuje występowanie raka szlachetnego (Astacus astacus) (VU narażone) w potoku Bębeńskim.
W wodach rezerwatu wyróżniono trzy zespoły bezkręgowców (Tab. 2). W potoku Bębeńskim dominującą grupą były Chironomidae, głównie larwy Microtendipes sp. Często spotykano larwy Ephemeroptera i Trichoptera. W potoku okresowym nadal dominowały Chironomidae, głównie larwy Parametriocnemus stylatus, młodociane stadia Ephemeroptera, Plecoptera i Trichoptera, oraz ziemnowodne larwy Limoniidae. W źródle holokrenowym dominowały Mollusca z rodzaju Pisidium oraz Ostracoda, Oligochaeta - Lumbriculus variegatus i Ephemeroptera - Habroleptoides confusa.
Skład fauny bezkręgowców w ekosystemach wodnych rezerwatu Bembeńskie jest znacznie uboższy niż w Babiogórskim Parku Narodowym (Tab. 3). Wynika to z faktu, że badania w rezerwacie Bembeńskie prowadzono na ograniczonym obszarze, w oparciu o stadia larwalne, które uniemożliwiają dokładną identyfikację wielu ze znalezionych taksonów. Jednak szereg gatunków stwierdzonych w Potoku Bębeńskim nie znaleziono dotychczas ani w wodach Babiogórskiego Parku Narodowego, ani w rzece Orawie i jej dopływach.
Porównując zespoły bezkręgowców potoku Bębeńskiego z zespołami innych potoków karpackich zauważa się wyraźną różnicę. W typowych potokach górskich o szybkim nurcie i dnie kamienistym dominują taksony prądolubne (jętki Rhithrogena, Baetis gr. alpinus, chruściki Rhyacophila, Drusus, muchówki Chironomidae - Orthocladius (Euorthocladius) gr. rivicola, Eukiefferiella minor), które w potoku Bębeńskim są spotykane sporadycznie lub ich brak. Dominują natomiast formy charakterystyczne dla wolno płynących potoków nizinnych lub podgórskich: (Chironomidae Microtendipes, Polypedilum, jętka Habrophlebia lauta, chruścik Tinodes waeneri).
W potoku Bębeńskim, fauna bezkręgowców jest charakterystyczna dla czystych wód. Brak jest organizmów typowych dla wód zanieczyszczonych. Również obecność raka szlachetnego w tym potoku świadczy o dobrej jakości wód.

 

Herpetofauna Doliny Bobrzy

STRESZCZENIE

Obserwacje prowadzone były w latach 2019-2020 na terenie obszaru mającego znaczenie dla Wspólnoty Dolina Bobrzy. Położony w centralnej części województwa świętokrzyskiego OZW Dolina Bobrzy utworzony został w celu ochrony centralnej części doliny rzecznej Bobrzy. Teren jest miejscami podmokły, gdyż Bobrzy i jej dopływom towarzyszą liczne zakola, starorzecza, rozlewiska i mokradła z roślinnością szuwarów, trzcinowisk i torfowisk.
Obserwacjami objęto zróżnicowane biotopy, w tym łąki, lasy i zbiorniki wodne. Badania objęły określenie występowania herpetofauny oraz ustalenie zagrożeń i warunków ochrony. Stwierdzono 9 gatunków płazów i 5 gatunków gadów na 11 stanowiskach badawczych. Obserwowanymi gatunkami były: traszka zwyczajna Lissotriton vulgaris L., ropucha szara Bufo bufo L., ropucha zielona Bufotes viridis Laur., rzekotka drzewna Hyla arborea L., żaba wodna Pelophylax esculentus L., żaba jeziorkowa Pelophylax lessonae Cam., żaba moczarowa Rana arvalis Nilss., żaba trawna Rana temporaria L., jaszczurka zwinka Lacerta agilis L., jaszczurka żyworodna Zootoca vivipara Jacquin, padalec zwyczajny Anguis fragilis L., zaskroniec zwyczajny Natrix natrix L. i żmija zygzakowata Vipera berus L. (Ryc. 1 i 2, Tab. 1). Największymi zagrożeniami dla płazów i gadów tego obszaru są: wysychanie zbiorników, zanieczyszczenia wód, koszenie łąk, znaczne zaśmiecenie, podpalenia i eutrofizacja.

 

Zimowanie ptaków
w lasach mieszanych Świętokrzyskiego Parku Narodowego

STRESZCZENIE

W sezonie zimowym 2019/2020 wykonano badania jakościowo-ilościowe ptaków na sześciu transektach liniowych w lasach Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Odnotowano 32 gatunki. Zagęszczenie średnie wyniosło 29,5 os./km, w tym w borach jodłowych 20-23 gatunki (śr. 24,4-48,7 os./km), a w buczynach 19-20 gatunków (śr. 17,1-17,3 os./km). Liczebnie dominowały: mysikrólik Regulus regulus (25,8%, śr. 7,5 os./km, maks. 27,5 os./km), sosnówka Periparus ater (20,5%, śr. 6,0 os./km, maks. 20,4 os./km), bogatka Parus major (11,8%, śr. 3,4 os./km, maks. 12,1 os./km), czyż Spinus spinus (11,7%, śr. 3,4 os./km, maks. 21,7 os./km) i kowalik Sitta europaea (5,6%, śr. 1,6 os./km, maks. 5,8 os./km). Zespół ptaków zimujących w lasach ŚPN cechował się najwyższą różnorodnością gatunkową spośród dotychczas zbadanych kompleksów leśnych na Wyżynie Małopolskiej. Wyniki ilościowe były natomiast zbliżone do uzyskanych w innych naturalnych lasach tego regionu, przy czym na wyróżnienie zasługują znaczne zagęszczenia dzięcioła białogrzbietego Dendrocopos leucotos i strzyżyka Troglodytes troglodytes – gatunków związanych z lasami naturalnymi, zachowanymi dzięki stosowaniu ochrony biernej.

 

NOTATKI FLORYSTYCZNE, FAUNISTYCZNE I MYKOBIOTYCZNE

 

Nowe stanowisko Ophioglossum vulgatum L.
na Pogórzu Bukowskim (Karpaty Zachodnie)

STRESZCZENIE

Ophioglossum vulgatum jest gatunkiem coraz rzadszym i zanikającym w Polsce. Jest przywiązany do zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych ze związku Molinion caeruleae, które zmniejszają swoją powierzchnię. Ma to związek z zaniechaniem tradycyjnych sposobów gospodarowania i porzucaniem łąk, co prowadzi do uruchomienia sukcesji wtórnej. Paproć objęta jest ścisłą ochroną gatunkową. Ponadto znalazła się na Polskiej czerwonej liście paprotników i roślin kwiatowych z kategorią VU (gatunek narażony).
W 2020 r. odkryto nowe stanowisko Ophioglossum vulgatum na Pogórzu Bukowskim. W miejscowości Prusiek (gmina Sanok), w dolinie rzeki Sanoczek rosło 40 osobników, w tym 15 zarodnikujących. Paproć zajmowała niewielką powierzchnię około 5 m2 na dnie płaskiej doliny, w obrębie terasy zalewowej. Rosła w zbiorowisku łąkowym, którego całkowita powierzchnia wynosi około 0,5 ha. W zdjęciu fitosocjologicznym odnotowano 45 gatunków roślin naczyniowych, w tym 3 objęte ochroną gatunkową (Ophioglossum vulgatum, Colchicum autumnale, Listera ovata). Ze względu na dominację gatunków charakterystycznych dla łąk świeżych (Arrhenatherum elatius, Geranium pratense, Dactylis glomerata, Heracleum sphondylium) omawiane zbiorowisko zaklasyfikowano do zespołu Arrhenatheretum elatioris. Znaczny udział w strukturze fitocenozy miały również gatunki przywiązane do łąk wilgotnych oraz muraw zalewowych. Ich obecność ma związek z wilgotnym podłożem oraz okresowymi zalewami wód.
Nowe stanowisko jest zachowane w dobrym stanie, ale zagrożeniem dla niego jest brak użytkowania. Świadczy o tym bujny rozwój gatunków ziołoroślowych i ruderalnych. Dalszym etapem sukcesji wtórnej będzie wkraczanie gatunków zaroślowych i leśnych z położonego w bliskim sąsiedztwie łęgu. Dlatego przetrwanie tej niewielkiej populacji będzie uzależnione od podjęcia zabiegów ochrony czynnej.

 

Buczowate (Xiphydriidae)
Kampinoskiego Parku Narodowego (Hymenoptera, Symphyta) 

STRESZCZENIE

Buczowate (Xiphydryiidae) to mała rodzina rośliniarek (Hymenoptera, Symphyta), które rozwijają się w drewnie drzew liściastych. Z Polski wykazano dotychczas 5 gatunków buczowatych. W latach 2015-2019 na obszarze Kampinoskiego Parku Narodowego prowadzono badania nad rośliniarkami. Do odłowu owadów stosowano pułapki przegrodowe IBL-5 oraz żółte miski Moericke’go. Z obszaru KPN wykazano 3 gatunki buczowatych: Xiphydria camelus (L.), X. longicollis (Geoffr.) i X. prolongata (Geoffr.).

 

KRONIKA

 

Swoje życie poświęcił białowieskim żubrom
W 40. rocznicę śmierci strażnika-hodowcy Piotra Pilucika

Reintrodukcja i ochrona bobrów w II Rzeczypospolitej
w świetle artykułów z prasy przyrodniczej i łowieckiej

STRESZCZENIE

Artykuł przedstawia akcję ochrony i introdukcji bobrów w okresie międzywojennym w Polsce na podstawie analizy prasy przyrodniczej i myśliwskiej. Omówiony został historyczny aspekt ochrony tego gatunku związany z dawnymi polsko-litewskimi prawami ochronnymi a także międzynarodowy kontekst ochrony i reintrodukcji prowadzonych równolegle do podobnych akcji we Francji, Niemczech, Skandynawii i krajach bałtyckich. Autorzy przeanalizowali także ówczesną akcję inwentaryzacji i ochrony żeremi wskazując na bardzo nowoczesny charakter przepisów prawnych (ochrona siedliskowa, wysokie kary zarówno za samo usiołowanie, jak i chwytanie zwierząt, odszkodowania za szkody i wykup przez państwo terenów, na których bobry regularnie tych szkód dokonywały, propozycje zakazu handlu futrami). Przedstawiona została dyskusja na temat wyboru zwierząt używanych do reintrodukcji w świetle historycznej wiedzy o bobrach z Polski, a także propozycje tworzenia ośrodków hodowlanych. W rezultacie II wojny Polska utraciła kresy wschodnie, a wraz z nimi wszystkie populacje bobrów. Ogromny wysiłek polskich przyrodników i administracji został praktycznie zapomniany, czemu sprzyjała cenzura i propaganda okresu PRL.

CONTENTS

JAN K. KOWALCZYK, TADEUSZ KURZAC — The Aculeata (Hymenoptera) of the Bolimów Landscape Park: current state of knowledge
ANDRZEJ KOWNACKI — Invertebrate fauna in the freshwater ecosystems of the Bembeńskie Nature Reserve (Orawa, Southern Poland)
DARIUSZ WOJDAN — Herpetofauna of the Bobrza Valley
MARCIN MANDZIAK, PIOTR WILNIEWCZYC, MACIEJ WACHECKI, PIOTR DĘBOWSKI — Wintering of birds in the mixed forests of the Świętokrzyski National Park

SHORT FLORISTIC, FAUNISTIC AND MICOBIOTIC NOTES 
TOMASZ WÓJCIK — New location of Ophioglossum vulgatum L. in Bukowskie Foothills (Western Carpathians)
JERZY BOROWSKI, DAWID MARCZAK — Xiphydriid wood-wasps (Xiphydriidae) of the Kampinos National Park (Hymenoptera, Symphyta)

CHRONICLE
PIOTR BAJKO — He devoted his life to the Białowieża bisons. On the 40th anniversary of the death of Piotr Pilucik, the guard-breeder
PIOTR DASZKIEWICZ, TOMASZ SAMOJLIK, AURIKA RIČKIENĖ, ANASTASIA FEDOTOVA — Reintroduction and conservation of beavers in the Second Polish Republic in the light of nature and hunting journals


The Aculeata (Hymenoptera)
of the Bolimów Landscape Park: current state of knowledge

SUMMARY

38 species of Aculeata (Chrysididae – 1, Sapygidae – 1, Vespidae – 3, Crabronidae – 33) new to the Bolimów Landscape Park (near Łódź, Poland) are described, as are new locations for 95 species from this group. On the basis of the published literature and unpublished materials, a total of 334 aculeate species have been recorded in this Landscape Park, 30.2% of all such insects recorded in Poland. The better-known groups include the families of stinging wasps (Vespidae, Pompilidae and Crabronidae), and also Apiformes.
62 (18.5%) of the aculeate population in the park are endangered, most of them in the families Chrysididae (12 species) and Crabronidae (14). Three of these threatened species listed in the “Polish Red Book of Animals. Invertebrates” are deserving of special attention: Scolia hirta, Tachysphex fulvitarsis and Amegilla quadrifasciata. Other species with a high threat category in Poland include Sphecodes marginatus (EX), Chrysis sexdentata (CR) and Arachnospila wesmaeli (EN).
12 species of Aculeata recorded in the Bolimów Landscape Park receive partial protection: Formica polyctena, Anthophora plumipes, Bombus hortorum, B. hypnorum, B. lapidarius, B. lucorum, B. pascuorum, B. pratorum, B. ruderarius, B. subterraneus, B. sylvarum and B. terrestris.

 

Invertebrate fauna in the freshwater ecosystems
of the Bembeńskie Nature Reserve (Orawa, Southern Poland)

SUMMARY

Streams flowing from the southern slopes of the Babia Góra massif are tributaries of the Czarna Orawa River and are located in the Danube River Basin, the Black Sea catchment. In this area, which is the Polish part of Orawa, the Bembeńskie Nature Reserve was established (Fig. 1). This Reserve was created to protect the swamp spruce, the black and grey alder, and the subalpine herbaceous species, as well as protecting the Bębeński stream, which flows through the Reserve. The aim of the research was to determine the composition of aquatic invertebrate fauna in the Bembeńskie Nature Reserve.
Samples were collected four times in 2003/2004 in the Bębeński stream (sites 1 and 2), in an unnamed intermitted stream (site 3) and in a helocrene spring (site 4). In total, one hundred taxa were found in those aquatic ecosystems (Table 1). A number of species found in the waters of the Bembeńskie Nature Reserve are on the “The Red List of Threatened Animals in Poland”. The presence of the noble crayfish Astacus astacus (VU Vulnerable) in the Bębeński stream is particularly noteworthy.
In the waters of the Reserve three communities of invertebrates were distinguished (Table 2). In the Bębiński stream Chironomidae, mainly Microtendipes sp. and Ephemeroptera and Trichoptera larvae were the dominant group. The intermittent stream was still dominated by Chironomidae, mainly Parametriocnemus stylatus larvae and by juvenile stages of Ephemeroptera, Plecoptera and Trichoptera, and amphibious larvae of Limoniidae. The helocrene spring was dominated by Mollusca of the genus Pisidium, Ostracoda, Oligochaeta - Lumbriculus variegatus and Ephemeroptera - Habroleptoides confuse.
The composition of invertebrate fauna in the water ecosystems of the Bembeńskie Nature Reserve is much poorer than in Babia Góra National Park (Table 3). It results from the fact that research in the Bembeńskie Nature Reserve was conducted in a restricted study area, based on the larval stages, which made an accurate identification of several taxa impossible. However, a number of species found in the Bębeński stream have not been found either in the waters of Babia Góra National Park or the Orawa River and its tributaries. A comparison between the invertebrate communities in the Bębeński stream and other Carpathian streams points to a clear difference. Typical fast-flowing mountain streams with stony bottoms are dominated by current-loving taxa (mayflies: Rhithrogena, Baetis gr. alpinus, caddisflies: Rhyacophila, Drusus, Chironomidae midges: Orthocladius (Euorthocladius) gr. rivicola, Eukiefferiella minor), which are sporadic or not found in the Bębeński stream. The stream, however, is dominated by forms characteristic of slow-flowing lowland or submontane waters (Chironomidae - Microtendipes, Polypedilum, mayfly - Habrophlebia lauta, caddisfly - Tinodes waeneri).
In the Bębeński stream, invertebrate fauna is characteristic of clean water. There are no organisms typical of polluted water. The presence of the noble crayfish in this stream indicates water of a high quality.

 

Herpetofauna of the Bobrza Valley

SUMMARY

The observations were carried out in 2019-2020 in the area of the Site of Community Importance Bobrza Valley. The SCI Bobrza Valley was established in the central part of the Świętokrzyskie Province to protect the central part of the Bobrza river valley. The terrain is marshy in places because the Bobrza and its tributaries are accompanied by numerous bends, oxbow lakes, backwaters and wetlands with rushes, reeds and swamps.
The observations covered different biotopes, including meadows, forests and ponds. The research included an inventory of herpetofauna and the identification of threats, along with determining the necessary protection measures. As a result, 9 species of amphibians and 5 species of reptiles were found in 11 research locations. The following species were found: smooth newt Lissotriton vulgaris L., common toad Bufo bufo L., European green toad Bufotes viridis Laur., European tree frog Hyla arborea L., edible frog Pelophylax esculentus L., pool frog Pelophylax lessonae Cam., marsh frog Pelophylax ridibundus Pall., moor frog Rana arvalis Nilss., common frog Rana temporaria L., sand lizard Lacerta agilis L., viviparous lizard Zootoca vivipara Jacquin, slow worm Anguis fragilis L., grass snake Natrix natrix L., and common European adder Vipera berus L. (Fig. 1 and 2, Table 1). The main threats to amphibians and reptiles in this area are drying out of water bodies, water pollution, mowing of meadows, significant littering, fire setting and eutrophication.

 

Wintering of birds in the mixed forests
of the Świętokrzyski National Park

SUMMARY

At the turn of 2019/2020 (XII-II) wintering bird communities were counted on the six line transects in the forests of Świętokrzyski National Park. There were in total 32 species noted. The average density amounted 29.5 ind./km including 20-23 species in the Fir forests (avg. 24.4-48.7 ind./km) and 19-20 species in the Beech forests (avg. 17.1-17.3 ind./km). In the forests of Świętokrzyski National Park the following dominated: Goldcrest Regulus regulus (25.8%, avg. 7.5 ind./km, ma. 27.5 ind./km), Coal Tit Periparus ater (20.5%, avg. 6.0 ind./km, max. 20.4 ind./km), Great Tit Parus major (11.8%, avg. 3.4 ind./km, max. 12.1 ind./km), Eurasian Siskin Spinus spinus (11.7%, avg. 3.4 ind./km, max. 21.7 ind./km) and Nuthatch Sitta europaea (5.6%, avg. 1.6 ind./km, max. 5.8 ind./km). Wintering bird communities on the ŚPN area indicated the highest species diversity than otherwise known on the Małopolska Upland. On the other hand, the quantitative data were approximated to results from other natural complex of forests in the region. The density of White-backed Woodpecker Dendrocopos leucotos and Wren Troglodytes troglodytes were high and both of them were strongly connected with natural forest habitats owing to passive protection.

 

SHORT FLORISTIC, FAUNISTIC AND MICOBIOTIC NOTES

New location of Ophioglossum vulgatum L.
in Bukowskie Foothills (Western Carpathians)

SUMMARY

Ophioglossum vulgatum is a rare species threatened with extinction in Poland. It is associated with Molinion caeruleae meadows, the surface area of which is currently decreasing. This is related to the abandonment of traditional farming methods and meadows, which results in the initiation of secondary succession. The fern is under strict protection. Additionally, it is included in the Polish red list of ferns and flowering plants with the VU category (vulnerable species).
In 2020, a new location of Ophioglossum vulgatum was discovered in the Bukowskie Foothills. We found 40 plants with 15 producing spores in the Sanoczek River valley in Prusiek village (Sanok commune). The ferns occupied a small (ca. 5-m2) area on a floodplain located at the bottom of a flat valley. It grew in a meadow community with a total area of ca. 0.5 ha. The phytosociological relevé showed the presence of 45 vascular plant species, including 3 protected species (Ophioglossum vulgatum, Colchicum autumnale, Listera ovata). Due to the dominance of species characteristic of fresh meadows (Arrhenatherum elatius, Geranium pratense, Dactylis glomerata, Heracleum sphondylium), the community was classified into the association Arrhenatheretum elatioris. The species associated with wet meadows and floodplain grasslands also had a significant share in the structure of the phytocoenosis. Its presence is associated with moist soils and periodic flooding.
The new location is in a good condition, but its abandonment is a threat to the community. This is evidenced by the abundant growth of scrub and ruderal species. The next stage of secondary succession will consist of the encroachment of shrub and forest species from the nearby riparian forest. Therefore, the survival of this small population will depend on active protection measures than have to be taken.

 

Xiphydriid wood-wasps (Xiphydriidae)
of the Kampinos National Park (Hymenoptera, Symphyta)

SUMMARY

Xyphydriidae is a small family of wood-wasps that develop in the wood of deciduous trees. Five species have been reported in Poland. In 2015-2019 sawflies were collected in Kampinos National Park (KNP). The collectors used IBL-5 barrier-type traps and Moericke traps. Three species of Xiphydriidae: Xiphydria camelus (L.), X. longicollis (Geoffr.) and X. prolongata (Geoffr.) were collected in the territory of the KNP.

 

CHRONICLE

 

He devoted his life to the Białowieża bisons
On the 40th anniversary of the death of Piotr Pilucik, the guard-breeder

Reintroduction and conservation of beavers in the Second Polish Republic
in the light of nature and hunting journals

SUMMARY

The article documents the conservation and introduction of beavers in Poland in the interwar period based on the analysis of nature and hunting journals. The historic aspect of the species’ protection connected with past protection laws of Poland and Lithuania is discussed, as well as the international context of conservation and reintroduction carried out in parallel to similar actions in France, Germany, Scandinavia and the Baltic states. The authors have also analysed the then actions of the inventory and protection of beaver lodges showing a novel approach to law making (protection of habitats, high fines for both catching and attempting to catch animals, compensation for damage and state buyout of areas where beavers caused damage, proposal to prohibit fur trade). A discussion on animals chosen for reintroduction in the light of historical knowledge about beavers in Poland and planned breeding centres are also shown. As a result of the Second World War, Poland lost its eastern lands and all its beaver populations. The enormous effort of Polish naturalists and the administration was virtually forgotten, which was also along the lines of propaganda and censorship of the Polish People’s Republic period.