Fundusze UE

 


UNIA EUROPEJSKA WSPIERA FINANSOWANIE PROJEKTU ŻUBROWEGO

 

Białowieski Park Narodowy realizuje projekt nr FENX.01.05-IW.01-0007/24 pn. „Ochrona in-situ i ex-situ oraz zarządzanie żubrami przez Białowieski Park Narodowy” 

w ramach działania FENX.01.05. Ochrona przyrody i rozwój zielonej infrastruktury, priorytetu FENX.01 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z Funduszu Spójności, programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027Okres: 2024-2029

Okres kwalifikowalności: 01.01.2024-31.12.2029

Całkowity koszt projektu: 7.729.909,28 zł; dofinansowanie z Funduszy Europejskich: 6.304.947,41 zł

Zaplanowane zadania:

1.      Zakup karmy dla żubrów /siano, owies, kukurydza, buraki - 6 lat trwania projektu. /- Coroczny zakup karmy na potrzeby dokarmiania żubrów zagrodach Ośrodka Hodowli Żubrów, jak i zimowego dokarmiania żubrów wolno bytujących na terenie BPN . Oczekiwany rezultat : zachowanie dobrej kondycji i zdrowia żubrów z hodowli restytucyjnej (zagrodowej) oraz wolno żyjącej; zatrzymanie na terenie BPN żubrów z populacji wolno żyjącej (ograniczenie szkód).

2.      Sprzątanie miejsc dokarmiania /6 lat trwania projektu/. - Po sezonie dokarmiania wszystkie miejsca karmowe (aktualnie jest 7 miejsc zimowego dokarmiania na terenie BPN) muszą być oczyszczone z resztek pasz i odchodów, aby ograniczyć zagrożenie chorobami i pasożytami. Oczekiwany rezultat: zachowanie wymogów sanitarno-weterynaryjnych ograniczających przenoszenie się pasożytów i chorób między wolno żyjącymi żubrami w miejscach dokarmiania.

3.      Zakup ciągnika z osprzętem. - Zakup ciągnika rolniczego o mocy min.95KM, ładowacz

czołowy udźwig min 1650 kg + wysokość podnoszenia min. 3,6m, tuz przedni udźwig podnośnika 4500kg + osprzęt do ciągnika: obciążniki na koła, łyżka, widły do palet i siana, chwytak do bel. Oczekiwany rezultat: Usprawnienie prac związanych z pozyskaniem karmy oraz opieką nad żubrami i zarządzaniem populacją (m.in. rozwóz

karmy, transport żubrów,itd). Wykonywanie prac przy użyciu sprzętu bezpiecznego dla środowiska.

4.      Zakup kosiarki bijakowej. – Zakup kosiarki bijakowej o szerokości roboczej nieprzekraczającej 2m. Oczekiwany rezultat: Usprawnienie prac związanych z utrzymaniem zagród żubrowych.

5.      Zakup prasy do belowania. – zakup prasy stałokomorowej łańcuchowo-walcowej /walcowej (sterownik Pilot, rotor, docinacz – indywidualne zabezpieczenie noży tnących, hydraulicznie opuszczana podłoga pod rotorem, wiązanie siatką, regulowany

stopień zgniotu, mechaniczna blokada tylnej klapy, ogumione koła kopiujące, blacha dociskająca pokos z rolką kopiującą, rewers, centralny punkt smarowania łożysk, automatyczne smarowanie łańcuchów, wał napędowy (6×6, min 800 Nm) ze sprzęgłem przeciążeniowym, koła 400/60-15,5). Oczekiwany rezultat: Usprawnienie prac związanych z pozyskaniem karmy; wyższa jakość pozyskanej karmy.

6.      Zakup zgrabiarki do siana o szerokości roboczej 3,5 m. Oczekiwany rezultat: Usprawnienie prac związanych z pozyskaniem karmy.

7.      Zakup traktorka-kosiarki (traktora ogrodowego). Oczekiwany rezultat: usprawnienie prac porządkowych i utrzymania infrastruktury w hodowli zamkniętej (zagrodowej) żubrów.

8.      Utylizacja padliny i materiału pochodzenia zwierzęcego /6 lat trwania projektu/. - Utylizacja padłych zwierząt (z hodowli zamkniętej) oraz zwierząt lub ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego od żubrów eliminowanych z populacji wolno żyjącej na podstawie posiadanych przez Park zezwoleń. Oczekiwany rezultat: Utylizacja padliny i materiału pochodzenia zwierzęcego zgodnie z obowiązującymi przepisami - zachowanie rygoru sanitarno-weterynaryjnego.

9.      Wykonanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej na remont i konserwację płotów szczelnych drewnianych w OHŻ. - Planowany jest remont 1km oraz konserwacja 1km płotu w latach 2025, 2026, 2027. Oczekiwany rezultat: Zapewnienie szczelnych ogrodzeń (płotów drewnianych), niezbędnych przy prowadzeniu hodowli restytucyjnej gatunku, opartej na zwierzętach o znanych rodowodach.

10.  Remont płotów szczelnych drewnianych w OHŻ /3km/. -  Remont polega na demontażu elementów drewnianych płotu, wymianie słupów stalowych skrzywionych bądź będących w złym stanie technicznym, czyszczeniu istniejących słupów, malowaniu farbą chlorokauczukową wszystkich słupów; montażu elementów drewnianych płotów i ich  zabezpieczeniu poprzez dwukrotne malowanie bądź nasączanie ciśnieniowe. Oczekiwany rezultat: Zapewnienie szczelnych ogrodzeń (płotów drewnianych), niezbędnych przy prowadzeniu hodowli restytucyjnej gatunku, opartej na zwierzętach o znanych rodowodach.

11.  Konserwacja płotów szczelnych drewnianych w OHŻ /3km/. - Konserwacja polega na: oczyszczeniu wszystkich elementów drewnianych przęseł; drobnych naprawach polegających na wymianie zniszczonych/brakujących elementów; dwukrotnej konserwacji środkiem impregnującym, owadobójczym i grzybobójczym, odpornym na działanie warunków atmosferycznych, wykonanej metodą min. 2-krotnego malowania bądź metodą oprysku ciśnieniowego; oczyszczeniu elementów metalowych. Oczekiwany rezultat: Zapewnienie szczelnych ogrodzeń (płotów drewnianych), niezbędnych przy prowadzeniu hodowli restytucyjnej gatunku, opartej na zwierzętach o znanych rodowodach.

12.  Zakup przewracarki do siana - szer. robocza 5,30m. – Zakup Przetrząsacza karuzelowego o szer. roboczej 5,3m, zawieszany, 4 wirnikowy, wałek WOM. Oczekiwane rezultaty: Usprawnienie prac związanych z pozyskaniem karmy.

13.  Zakup zgrabiarki do siana o szerokości roboczej 4,40m. Oczekiwane rezultaty: Usprawnienie prac związanych z pozyskaniem karmy.

14.  Zakup przyczepy ciągnikowej do transportu karmy. – Zakup przyczepy o ładowności 8t; dwuosiowa; wywrot 3-stronny; burty 500+500mm; szerokość paletowa, min.2,40m; układ hamulcowy pneumatyczny dwuobwodowy). Oczekiwane rezultaty: Usprawnienie prac związanych z pozyskaniem karmy oraz opieką nad żubrami i zarządzaniem populacją (transport i rozwóz karmy).

15.  Zakup równiarki ciągnikowej  o szer. lemiesza 3m. - Zakup równiarki (szer. lemiesza 3m , sterowanie hydrauliczne z kabiny ciągnika w czterech kierunkach; masa minimalna 3,5 tony; zgarniacz; z możliwością formowania skarpy; ogumienie nowe; mocowanie TUZ KAT 2/3). Oczekiwane rezultaty: Usprawnienie prac związanych z opieką nad żubrami i zarządzaniem populacją (rozwóz karmy, transport żubrów do miejsc wsiedlenia na terenie BPN).

16.  Budowa 2 brogopaśników z wydzielonym miejscem karmowym dla cieląt. - Budowa 2 brogo-paśników o konstrukcji drewnianej na fundamencie w formie stóp betonowych, zbrojonych. Konstrukcja częściowo ażurowa, co umożliwia wejście na wydzielony teren cieląt oraz zapobiega przedostaniu się osobników dorosłych. Oczekiwane rezultaty: Ułatwienie cielętom bezpiecznego dostępu do karmy (siano) wykładanej dla żubrów w miejscach zimowego dokarmiania

17.  Rekultywacja łąk kośnych przeznaczonych do zbioru siana na karmę dla żubrów. - Łąka "Czoło" w oddz. 111A. Oczekiwane rezultaty: Zwiększenie wydajności łąk kośnych przeznaczonych do zbioru siana na karmę dla żubrów.

18.  Remont odłowni żubrów. – Remont obejmuje wymianę podestów, przęseł, bram i grodzi, deskowanie szczelne ogrodzenia, konserwację elementów drewnianych impregnatem, metalowych poprzez malowanie farbą antykorozyjną. Odłownia w oddz. 422Bg. Oczekiwane rezultaty: Prawidłowe funkcjonowanie odłowni żubrów, zapewnienie sprawnego i bezpiecznego dla ludzi i zwierząt odławiania wolno żyjących zwierząt

19.  Remont i konserwacja 8 brogów karmowych dla żubrów. - Remont i konserwacja 8 szt. brogów w oddz. 339D, 190B, 130A, 130C, 160A, 162C, 193B, 111A. niszczejące pokrycia dachów istniejących brogów wymagają kapitalnego remontu, wymiany pokrycia (obecnie z desek), konserwacja preparatem impregnującym drewnianych elementów. Oczekiwane rezultaty: Przedłużenie żywotności istniejącej infrastruktury i zapewnienie bezpiecznych  warunków jej użytkowania. Wymiana pokrycia zapewni zachowanie dobrego stanu siana dla żubrów, przechowywanego w brogach (zabezpieczenie przed opadami).

20.  Zakup 8 szt. fotopułapek wraz z osprzętem i laptopem, celem monitoringu stada wolnego żubrów na terenie BPN. - 8 szt. fotopułapek (Matryca min. 5 Mpx, Rozdzielczość Zdjęć min. 24 Mpx, Rozdzielczość Video Full HD,) wraz z niezbędnym wyposażeniem (baterie -akumulatory + karty SD, + ładowarki, + zamknięciać linkowe) Laptop 1 szt. 16-17,3"+ dysk zew. 1 szt. + z systemem operacyjnym Win 11 Pro, oprogramowanie Office, Procesor min. Intel Core i5 , RAM min. 16GB, Dysk SSD min. 1 TB, Podłączenie do monitora zewnętrznego HDMI, Port LAN 100/1000 Mbit). Oczekiwany rezultat: Określanie liczebności oraz struktury płciowej i wiekowej, a także stanu zdrowotnego żubrów w miejscach zimowego dokarmiania oraz na obszarze letnich żerowisk. Monitorowanie przemieszczania się żubrów na terenie BPN, a także wpływu ruchu turystycznego w miejscach dokarmiania zlokalizowanych nieopodal szlaków turystycznych.

21.  Zakup sprzętu komputerowego na potrzeby zarządzania projektem /laptop z oprogramowaniem, myszką,torbą oraz urządzenie drukarka+skaner+kopiarka/. – Minimalne wymogi: laptop (ekran 15,6”,Procesor Intel i5, RAM 16GB, Dysk SSD 500GB,  Komunikacja - Bezprzewodowa: WiFi i Przewodowa: RJ45, Interfejsy: HDMI, USB, LAN, Słuchawki/mikrofon, Kamera internetowa, System operacyjny Windows 10 Pro lub 11 Pro. Urządzenie wielofunkcyjne : laserowe; funkcja - wydruku, skanowania, kserokopii; wydruk - kolor; łączność - USB , LAN, WIFI; funkcja duplex; rozmiar nośników - zwykłe A4. Oczekiwany rezultat: sprawne prowadzenie projektu, gromadzenie i przetwarzanie niezbędnych danych.

22.  Zakup leków do immobilizacji żubrów. - Zakup: 2 szt. leku Captivon oraz 2 szt. leku Activon rocznie. Oczekiwany rezultat Posiadanie odpowiednich leków do immobilizacji farmakologicznej dzikich zwierząt jest niezbędne do pracy lekarza weterynarii Białowieskiego Parku Narodowego. Bez odpowiedniego znieczulenia nie jest możliwe wykonanie żadnych działań przy dzikim zwierzęciu.

23.  Zakup akcesoriów do immobilizacji żubrów. - zakup 120 sztuk strzykawek-aplikatorów 3 ml i 60 sztuk strzykawek aplikatorów 10 ml do zdalnej immobilizacji i 180 sztuk igieł do strzykawek aplikatorów do zdalnej immobilizacji przez okres trwania projektu. Oczekiwany rezultat: Bez wcześniejszej immobilizacji nie jest możliwe wykonanie jakiejkolwiek czynności przy dzikim zwierzęciu (interwencje weterynaryjne itp.).

24.  Zakup pneumatycznego aplikatora do zdalnej immobilizacji. -Zakup aplikatora (kolba wykonana z drewna; waga do 3,5 kg; lufa gwintowana 11 mm i lufa gwintowana 13 mm; zasięg do 60 m; regulacja ciśnienia - Płynna do 16 barów; ręczna blokada spustu; celownik optyczny; możliwość stosowania kapsuł z CO2 o wadze 72 gramy. Oczekiwany rezultat: Odpowiedni aplikator do zdalnej iniekcji z celownikiem optycznym i gwintowaną lufą daje możliwość wykonania celnego strzału do dzikich zwierząt na znaczne odległości.

25.  Działanie edukacyjne - Żubry od A do Ż. - Seria cotygodniowych wiadomości na stronie internetowej i fb Parku nt.żubra, jego historii, biologii, ekologii, ochrony, itp. Oczekiwany rezultat: Szerzenie w społeczeństwie wiedzy o gatunku cudem uratowanym od zagłady - żubrze, jego restytucji, sposobie życia, wymaganiach i potrzebach, a także wciąż istniejących zagrożeniach.

26.  Działanie edukacyjne - Konwent Żubrowy /catering/. – Catering dla ok. 100 uczestników konwentu w 2025 (dzieci i młodzież szkół Euroregionu Puszcza Białowieska i ich nauczyciele). Oczekiwany rezultat: popularyzacja wiedzy o żubrach, ich roli w ekosystemie, zagrożeniach i ochronie tych ssaków u dzieci i młodzieży oraz ich nauczycieli, promowanie właściwego zachowania ludzi w trakcie spotkań z żubrami, promowanie żubra jako wizerunkowego ssaka Puszczy Białowieskiej, a także regionu i Polski, którego obecność ma wpłynąć na podwyższenie komfortu życia społeczeństwa lokalnego, ocieplenie wizerunku żubra oraz negowanie postrzegania tego zwierzęcia jako uciążliwego sąsiada.

27.  Działanie edukacyjne - Szkolenie dla samorządowców gmin Białowieża i Narewka (2025). Oczekiwany rezultat: minimalizowanie konfliktów wynikających z obecności żubrów na tym terenie, współpraca w tej dziedzinie oraz wspólne rozwiązywanie problemów.

28.  Działanie edukacyjne - Wykłady o żubrze dla uczniów Technikum Leśnego w Białowieży (3 edycje - 2025, 2027, 2029). Oczekiwany rezultat: Podniesienie poziomu wiedzy o żubrze wśród uczniów TL, którzy będą mogli ją wykorzystać w przyszłej pracy, a także przekazać swoim rodzinom i kolegom.

29.  Działanie edukacyjne - Konkursy na imiona dla żubrów urodzonych w Rezerwacie Pokazowym Żubrów BPN. - Konkurs z wykorzystaniem mediów społecznościowych (fb BPN), prowadzony corocznie. Oczekiwany rezultat: zwrócenie uwagi szerokiej rzeszy odbiorców na gatunki zagrożone i zainteresowanie losem żubra i jego ochroną osób nie mających dotąd styczności z tym gatunkiem, a także zwiększenie świadomości społecznej i dumy z roli Polski w uratowaniu żubra od zagłady.

30.  Działania informacyjno-promocyjne nt.projektu i realizowanych zadań . Oczekiwany rezultat: transparentność działań w ramach projektu, informacja o wykorzystaniu oraz promowanie środków unijnych.

31.  Działania edukacyjne - koszty personelu

32.  Koszty pośrednie

Grupy docelowe: W pierwszym rzędzie grupami docelowymi są osoby związane z terenem występowania populacji żubrów z rejonu Puszczy Białowieskiej, a następnie społeczeństwo całego kraju. Wybrano grupy odbiorców, które mogą mieć wpływ na kształtowanie się obrazu gatunku teraz i w przyszłości: (1) Lokalni samorządowcy – radni i wójtowie gmin Białowieża i Narewka, na terenie których znajduje się BPN, (2) uczniowie Technikum Leśnego w Białowieży - osoby wiążące swoją przyszłość z pracą w lesie, środowisku życia wielu cennych gatunków, w tym żubra, (3) Dzieci i młodzież szkół Euroregionu Puszcza Białowieska i ich nauczyciele.

Cele projektu: Projekt jest nakierowany na działania ochronne dotyczące żubra Bison bonasus. Głównym celem projektu jest utrzymanie właściwego stanu zdrowotnego i właściwej liczebności żubrów z wolnej populacji na terenie BPN na poziomie minimum 100 osobników do roku 2029. Będzie on realizowany poprzez: zatrzymanie żubrów na terenie BPN w okresie zimowym poprzez dokarmianie w minimum 7 miejscach dokarmiania; monitorowanie poziomu inwazji pasożytniczych u żubrów z wolnej populacji na terenie BPN poprzez badanie 2 razy w roku prób kału z co najmniej 2 miejsc zimowego dokarmiania; monitorowanie stanu zdrowotnego wolnej populacji żubrów poprzez wykonywanie sekcji oraz pobieranie prób do badań od co najmniej 25 osobników rocznie (padłych, eliminowanych, odławianych, immobilizowanych farmakologicznie) z wolnej populacji żubrów z terenu Natura 2000 Puszcza Białowieska; utrzymywanie w hodowli zagrodowej OHŻ BPN do końca 2029 r. średnio co najmniej 30 żubrów/rok.